- Γκαμπριέλι, Αντρέα
- (Andrea Gabrieli, Βενετία, 1510; – 1586). Ιταλός συνθέτης και οργανίστας. Αγωνίστηκε σε όλη του τη ζωή για να διοριστεί πρώτος οργανίστας στη βασιλική του Αγίου Μάρκου της Βενετίας (όπου ήταν κάντορας), γεγονός που πραγματοποιήθηκε μόνο στα τελευταία χρόνια της ζωής του (1584). Ως συνθέτης χαρακτηρίστηκε από μία συνειδητή προσπάθεια να απελευθερωθεί από τα φορμαλιστικά δεσμά της εποχής του. Έτσι, η γεμάτη επίδειξη πολυφωνία της βενετικήςσχολής εμπλουτίστηκε με μία ρωμαλέα ευαισθησία και με μια καινούργια τεχνική στην ενορχήστρωση (όπως στους περίφημους Ψαλμούς του Δαβίδ, για φωνές και οργανικό σύνολο του 1583), που έμοιαζε να μεταφέρει στο ορχηστικό πεδίο τον καθαρά γαλλικό περιγραφικό χαρακτήρα των Canzoni του Κλεμάν Ζανεκέν. Οι χρωματικοί τρόποι που χρησιμοποίησε, έφεραν τον Γ. πιο κοντά στη σύγχρονη μουσική ευαισθησία παρά σε εκείνη της εποχής του. Η φήμη του (εκτός από πολλές συλλογές έργων φωνητικής μουσικής, εκκλησιαστικής και κοσμικής, όπως μαδριγάλια, ριτσερκάρε, θρησκευτικά τραγούδια κ.ά.), οφείλεται κυρίως στις συνθέσεις οργανικής μουσικής, που περιλαμβάνουν σονάτες για περισσότερα όργανα, ριτσερκάρε για κάθε είδους έγχορδα όργανα (που εκδόθηκαν το 1595, μετά τον θάνατό του), καθώς και διάφορες συλλογές από τραγούδια σε γαλλικότρόπο (canzoni alla francese).
Dictionary of Greek. 2013.